Rozwód bez orzekania o winie – jak przez to przejść prosto i sprawnie?

Rozwód bez orzekania o winie to jedno z najbardziej przyjaznych obu stronom rozwiązań, budzącym najmniej stresu i potencjalnych kontrowersji. Czy to jednak oznacza, że jest on rozwiązaniem najlepszym? Zaraz zobaczysz, co trzeba wiedzieć i co warto zrobić, żeby przejść przez to szybko i bez komplikacji

• Rozwód – kiedy jest możliwy?
• Rozwód bez orzekania o winie znany jako rozwód za porozumieniem stron
• Pozew o rozwód bez orzekania o winie
• Ile kosztuje rozwód bez orzekania o winie?
• Ile trwa rozwód bez orzekania o winie?
• O co będzie nas pytać Sąd na rozprawie rozwodowej?
• Świadek przy rozwodzie bez orzekania o winie

A teraz zajmiemy się szczegółami, żeby przybliżyć Ci stan prawny i spotykaną praktykę.

Rozwód – kiedy jest możliwy?

Trzeba pamiętać, że jeśli chcemy się rozwieść, to musi być spełniony podstawowy warunek, czyli zupełny i trwały rozkład pożycia, który z kolei obejmuje zanik 3 więzi między małżonkami:

• fizycznej
• duchowej
• gospodarczej

Możliwe są jednak sytuacje, w których małżonkowie, mimo toczącej się sprawy rozwodowej, mieszkają wspólnie w jednym mieszkaniu ze względów ekonomicznych.

Trwałości rozkładu oznacza natomiast, że doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, iż na tle konkretnej sprawy, powrót małżonków do pożycia nie nastąpi. Na marginesie warto wspomnieć, że przesłanka ta jest sztuczna, bo nikt nie jest w stanie przewidzieć przyszłości w takim zakresie. W gruncie rzeczy  przesłanki rozkładu pożycia małżonków mają wyłącznie charakter uznaniowy.

I to do tego stopnia, iż można by skłonić się ku tezie, że już sam fakt wyrażenia przez małżonków zgodnej woli rozwiązania ich małżeństwa, i to bez orzekania o winie (oczywiście w braku wspólnych dzieci lub przy sprzeczności rozwodu z zasadami współżycia społecznego), powinien skutkować automatycznym rozwiązaniem cywilnych skutków małżeństwa w trybie pozasądowym: administracyjnym albo notarialnie, bez potrzeby absorbowania powagi sądu.

Postępowanie sądowe powinno dotyczyć tylko tych rozwodów, które w jakimkolwiek stopniu są sporne między stronami.

Natomiast wracając do rzeczywistości, bez względu ma to, czy zdecydujesz się na rozwód bez orzekania o winie, czy na rozwód z orzeczeniem o winie, sąd zbada najpierw, czy taki rozwód może w ogóle orzec. Niewątpliwie w każdym wypadku wystąpienia z pozwem rozwodowym sąd bada przesłanki rozwodowe, tak te dopuszczające rozwód, czyli pozytywne (zupełność i trwałość rozkładu pożycia), jak i te wykluczające rozwód mimo wystąpienia przesłanek pozytywnych, czyli przesłanki negatywne.

Rozwód bez orzekania o winie, znany jako rozwód za porozumieniem stron

Warto zacząć od ciekawostki. Otóż sąd, orzekając rozwód, orzeka także czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Ale – uwaga – nie definiuje pojęcia winy.

Jednak zgodnie z orzecznictwem sąd powinien ustalić, czy w jakimś z zachowań małżonków występuje sprzeczność z normami prawnymi lub zasadami współżycia i czy między takim zachowaniem małżonka a powstałym rozkładem pożycia małżeńskiego istnieje związek przyczynowy. Bowiem nie każde naruszenie obowiązków małżeńskich stanowić będzie o winie małżonka.

Oto rodzaje zawinień:

• zdrada małżeńska
• zmiana religii (wyznania)
• naganność postępowania wobec osób trzecich (rodziny, bliskich przyjaciół)
• choroba psychiczna

Ale skupmy się na tym, jak wygląda rozwód, gdy na zgodne  żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W takim wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Pozew o rozwód bez orzekania o winie

(pozew rozwodowy)

Pamiętajmy, że składamy pozew, a nie wniosek o rozwód (w prawie to różnica ogromna, choć dla laika zapewne niewielka lub żadna).

Pozew taki, jak każde pismo skierowane do Sądu, powinien zawierać:

• miejscowość i datę
• adres sądu OKRĘGOWEGO, do którego kierowany jest pozew (pamiętaj, że rozwodami zajmują się TYLKO sądy okręgowe).

• dane powoda czyli nasze (imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL)
• dane pozwanego czyli naszego małżonka (imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL)
• ostatnie wspólne miejsce zamieszkania
• opłata sądowa od pozwu 600 zł (uiszczona w kasie lub na rachunek bankowy sądu)
• nasze żądania:
  • rozwiązanie małżeństwa przez rozwód bez orzekania o winie
  • pozostawienie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom lub jednemu z nich (jeśli mamy wspólne dzieci) z ustaleniem miejsca zamieszkania dziecka
  • ustalenie alimentów
  • ustalenie kontaktów, bądź odstąpienie od orzekania o nich (jeśli rodzice mają wspólny plan wychowawczy Sąd nie będzie się tą kwestią zajmował)
  • ew. podział majątku, ale tylko wtedy, gdy jesteśmy co do tego podziału „dogadani” i Sąd będzie miał pewność, że zajęcie się takim podziałem nie wydłuży postępowania rozwodowego; pamiętać należy, że co do zasady rozwód a podział majątku to dwie osobne kwestie

• na końcu informacja o załącznikach (tu: odpis pozwu wraz ze wszystkimi załącznikami dla pozwanego – jeden komplet dokumentów jest dla Sądu, drugi na strony przeciwnej, dowód opłaty sądowej od pozwu, dowody, itd.)
• własnoręczny podpis

Ile kosztuje rozwód bez orzekania o winie?

600 złotych. Tyle trzeba zapłacić na etapie składania pozwu rozwodowego do Sądu. Po wydaniu rozwodu, powód otrzyma zwrot połowy poniesionych kosztów, czyli 300 zł. Koszty zastępstw procesowych (jeśli któraś ze stron korzystała z pełnomocnika – adwokata lub radcy prawnego) znoszą się wzajemnie.

Ile trwa rozwód bez orzekania o winie?

Rozwód bez orzekania o winie to najszybsza, najkorzystniejsza i najczęściej wybierana forma rozwodu. Jeśli strony są zgodne, to mogą rozwieść się na pierwszej rozprawie, nawet w ciągu 30 minut.

O co będzie nas pytać Sąd na rozprawie rozwodowej?

Sąd najpierw przesłucha powoda (czyli osobę, która złożyła pozew rozwodowy). Później pozwanego. Możemy spodziewać się następujących pytań:

• kiedy wzięliśmy ślub?
• kiedy w naszym związku zaczęło się psuć?
• czy podejmowaliśmy próby ratowania małżeństwa?
• kiedy ostatni raz współżyliśmy z małżonkiem?
• kiedy zanikły więzi: emocjonalna, fizyczna i ekonomiczna?
• kiedy przestaliśmy prowadzić wspólne gospodarstwo domowe?
• czy nadal kochamy męża/żonę?
• czy widzimy szansę na naprawę związku?
• czy jesteśmy w nowym związku?
• gdzie pracujemy? ile zarabiamy?

Jeśli mamy dzieci, Sąd będzie szczegółowo pytał o nie i ich sytuację:

• w jakim dzieci są wieku?
• do jakiej chodzą szkoły/przedszkola?
• z kim mieszkają?
• jak często widują się z drugim rodzicem?
• jaką mają relację z drugim rodzicem?
• jak przeżyły nasze rozstanie?
• czy wymagają pomocy psychologa?

Sąd musi ustalić potrzeby finansowe dzieci, oraz zapytać o poziom dotychczasowego życia, żeby móc ustalić wysokość alimentów, będzie więc pytał: ile kosztuje miesięczne utrzymanie dzieci, na jakie chodzą zajęcia dodatkowe, ile razy w roku wyjeżdżają na wakacje, czy chorują itd.

Świadek przy rozwodzie bez orzekania o winie

Pamiętajmy, że jeśli mamy małoletnie dzieci, Sąd musi przesłuchać wskazanego przez nas świadka na okoliczność sytuacji dzieci w związku z rozwodem. Musi to być osoba, która dobrze zna i strony i ich dzieci (np. rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, przyjaciel). Sąd będzie pytał takiego świadka o:

• wiek dzieci
• szkołę, do której chodzą
• zainteresowania, dodatkowe lekcje i wydatki z tym związane
• kto się nimi opiekuje
• z kim mieszkają
• jak często widują się z drugim rodzicem
• czy drugi rodzic płaci alimenty
• jak dzieci odnajdują się w tej trudnej sytuacji
• czy wymagają opieki psychologa

Rozwód bez orzekania o winie to naprawdę rozsądne rozwiązanie, które pozwala uniknąć dodatkowych konfliktów, a przy tym wymaga minimum formalności.